તાજેતરમાં હું ઘણા વર્ષો પછી મારા એક શાળાના મિત્રને મળ્યો. અમે જીવન કેવું હતું અને અમારા પરિવારો વિશે વાત કરતા હતા. તે સમયે તેણે મને કહ્યું કે તેણે તેની પુત્રીને વધુ અભ્યાસ માટે ભારતની બહાર મોકલી છે જ્યારે તેનો પુત્ર તેની સાથે છે, કારણ કે તે ઈચ્છે છે કે તેનો પુત્ર તેના વ્યવસાયમાં જોડાય. તેણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે હાલમાં તેમનું વાર્ષિક ટર્નઓવર રૂ. 40 કરોડ છે તેથી તે ઇચ્છતા હતા કે તેમનો પુત્ર તેના ધંધામાં વધુ વિકાસ કરશે. જો કે, તેઓ ચિંતિત હતા કે તેમના પુત્રને ધંધામાં ઓછો રસ હતો કારણ કે તે મહિનામાં લગભગ 15 દિવસ વ્યવસાય હેતુ માટે ઘરેથી બહાર રહેતો હતો. મારા મિત્રનો દીકરો ઇચ્છતો ન હતો કે તેનો પરિવાર પણ આવી જ લાગણીમાંથી પસાર થાય.

આગળ મેં તેની રોકાણની આદતો વિશે પૂછપરછ કરી જ્યાં તેણે મને સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે "જો હું ટર્નઓવર પર 17-18% કમાણી કરુ, તો મારે શા માટે બિજે રોકાણ કરવું જોઈએ?" આવો પ્રશ્ન મારી સામે  પહેલી વાર નથી આવ્યો. ઘણા ઉદ્યોગપતિઓની માનસિકતા હોય છે કે જો તેઓ પોતે વધુ પૈસા કમાઈ શકતા હોય તો શા માટે રોકાણ કરવું જોઈએ?

સમાન માનસિકતા ધરાવતા આવા તમામ લોકો માટે, હું થોડા સંભવિત પરિણામો દર્શાવવા માંગુ છું.

સ્પર્ધાના વર્તમાન સ્તર અને બજારની અનિશ્ચિતતાઓને જોતા બિઝનેસ ટકી ન શકે તેવી ઉચ્ચ સંભાવનાઓ છે.

કિંમતની વધઘટ ને કારણે ઉત્પાદન અને વેપારના વ્યવસાયમાં નુકસાન થવાની શક્યતાઓ વધારે છે. સર્વિસ ઓરિએન્ટેડ બિઝનેસનું પણ એવું જ છે. માર્જિન સંકોચાઈ રહ્યા છે, મધ્યમ સ્તરો અદૃશ્ય થઈ રહ્યા છે. વ્યવસાયો B2C તરફ વળ્યા છે.

વર્તમાન કાર્યકારી પેઢી દ્વારા પરિવાર સાથે સમય વિતાવવાના અભાવને કારણે બાળકો પીડાય છે, તેથી તેઓ વ્યવસાયમાં પ્રવેશ નહીં કરે. યાદ રાખો, ખેડૂત પુત્ર ખેતી કરશે નહીં. તે નોકરી કરશે અથવા તેનો વ્યવસાય શરૂ કરશે કારણ કે તે જાણે છે કે તેના પિતાએ કેટલી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

જો માલિક તરીકેના કિસ્સામાં, ખરાબ સ્વાસ્થ્ય અથવા અચાનક અપંગતા અથવા તો મૃત્યુને કારણે વ્યવસાયને સંભાળી શકતા નથી, તો વ્યવસાય કોણ ચલાવશે? જો અમારી પાસે મેનેજર હોય, તો શું તે સમાન વફાદારી સાથે કામ કરશે જ્યારે તેની પાસે તેને પ્રશ્ન કરવા માટે કોઈ નથી?

આ સંભવિત પરિણામોમાંથી માત્ર થોડા છે. એવી ઘટનાઓ હોઈ શકે છે જેના વિશે આપણામાંથી કોઈએ વિચાર્યું પણ ન હોય. આ સમયે આપણું રોકાણ આપણને બચાવે છે. યાદ રાખો, આવક એ વહેતા પાણી જેવું છે અને રોકાણ એ ડેમમાં સંગ્રહિત પાણી જેવું છે. પાણી વહેતું હોય ત્યારે સંગ્રહ કરો અને આવક વહી રહી હોય ત્યારે બચત કરો. નાણાકીય સાધનોમાં રોકાણ અને વ્યવસાયમાં રોકાણને મિશ્રિત કરશો નહીં. જો તમારી પાસે મોટું બિઝનેસ સામ્રાજ્ય હોય, તો પણ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ, સ્ટોક્સ, ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ વગેરે જેવી નાણાકીય સંપત્તિમાં રોકાણ કરવું હંમેશા ડહાપણભર્યું છે.